Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) έχει καθιερωθεί στο πλαίσιο μιας προσπάθειας ευαισθητοποίησης και πληρέστερης ενημέρωσης του κοινού για μια νόσο που πλήττει 64 εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ΧΑΠ κοστίζει κάθε χρόνο 259.000 ζωές, αριθμό που αντιστοιχεί στον πληθυσμό της Βενετίας!
1.Τι είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, γνωστή και ως ΧΑΠ, είναι μια χρόνια συστηματική φλεγμονώδης νόσος που προκαλεί δύσπνοια, καθώς ο αέρας αδυνατεί να φτάσει στους πνεύμονες. Η νόσος συνδέεται και με άλλες παθήσεις όπως οι αρρυθμίες, οι ισχαιμίες, τα αγγειακά προβλήματα, η υπνική άπνοια, η οστεοπόρωση και η κατάθλιψη. Στα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται η δύσπνοια, ο βήχας, η παραγωγή βλέννας και ο συριγμός. Δημιουργείται από χρόνια έκθεση σε ερεθιστικά αέρια ή αιωρούμενα σωματίδια ή πιο συχνά στον καπνό του τσιγάρου.
Οι ασθενείς που πάσχουν από ΧΑΠ παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο του πνεύμονα και πλήθος άλλων παθήσεων.
Το εμφύσημα και η χρόνια βρογχίτιδα είναι δύο κοινές καταστάσεις που βρίσκουμε σε ασθενείς με ΧΑΠ. Η χρόνια βρογχίτιδα είναι μια φλεγμονή των βρόγχων μέσω των οποίων μεταφέρεται ο αέρας στις κυψελίδες. Χαρακτηρίζεται από καθημερινό βήχα και έκκριση βλέννης.
Το εμφύσημα είναι μια κατάσταση που προκαλείται μετά από φλεγμονή των μικρών βρόγχων που οδηγεί σε καταστροφή των πνευμονικών κυψελίδων, με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό του αέρα μέσα σε αυτές. Η ΧΑΠ είναι μια νόσος που μπορεί να προληφθεί αλλά και να αντιμετωπισθεί. Με τις κατάλληλες αλλαγές στον τρόπο ζωής του ασθενή, μπορεί να ελεγχθεί και να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης άλλων σχετικών παθήσεων.
2.Ποιους προσβάλλει η ΧΑΠ ; Η ΧΑΠ είναι πολύ συχνή νόσος, αφού εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου 10% του πληθυσμού (στοιχεία ΠΟΥ). Η ΧΑΠ προσβάλλει σχεδόν αποκλειστικά καπνιστές μέσης ηλικίας (άνω των 40-45 ετών). Υπολογίζεται ότι το 15-20% των καπνιστών θα προσβληθούν από ΧΑΠ. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που δεν κάπνισαν ποτέ τους κι όμως προσβάλλονται από ΧΑΠ, αλλά αυτοί είναι πολύ λίγοι και συνήθως είναι άνθρωποι που εκτίθενται στο κάπνισμα των άλλων, π.χ. εργαζόμενοι σε καφενεία, σε προϊόντα καύσης (π.χ. ξύλων), σε χημικές ουσίες, σε επαγγελματική ρύπανση κ.λπ. Η ΧΑΠ είναι κατά βάση νόσος των καπνιστών.
3.Ποια είναι τα συμπτώματα της ΧΑΠ ; Εάν είσαι ή ήσουν καπνιστής, είσαι άνω των 40 ετών και έχεις βήχα ή φλέγματα ή δυσκολία στην αναπνοή (λαχάνιασμα) όταν ανεβαίνεις σκάλες ή ανηφόρα, όταν σηκώνεις βάρη (π.χ. ψώνια) ή όταν βαδίζεις βιαστικά, τότε είναι πιθανό να έχεις ΧΑΠ. Φυσικά, η κατάσταση είναι ακόμα πιο σοβαρή όταν η δύσπνοια συνοδεύει πιο ελαφριές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο, το πλύσιμο, το δέσιμο των κορδονιών, διάφορες δουλειές με τα χέρια κ.λπ. Όταν παρουσιαστεί για πρώτη φορά κάποιο από αυτά τα συμπτώματα (βήχας, φλέγματα, δυσκολία στην αναπνοή) δεν πρέπει να υποτιμηθεί και να θεωρηθεί ότι είναι κάτι απλό, όπως π.χ. δύσπνοια λόγω κακής φυσικής κατάστασης. Αυτά τα συμπτώματα είναι σημάδι ότι οι πνεύμονες δεν λειτουργούν φυσιολογικά.
4.Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω για να δω αν έχω ΧΑΠ ; Όταν ο καπνιστής παρουσιάσει ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα της ΧΑΠ, πρέπει να συμβουλευτεί ειδικό γιατρό, δηλαδή πνευμονολόγο. Η βασική εξέταση που πρέπει να κάνετε είναι ένα τεστ αναπνοής που λέγεται σπιρομέτρηση. Η σπιρομέτρηση είναι η μόνη εξέταση διάγνωσης της ΧΑΠ αλλά και μια βασική εξέταση που πρέπει να επαναλαμβάνεται για την παρακολούθηση της εξέλιξης της πάθησης και της ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή.
5.Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τη ΧΑΠ ; Η βασικότερη θεραπευτική ενέργεια που μπορεί και πρέπει να κάνει κάποιος που έχει ΧΑΠ, ακόμα και σε προχωρημένα στάδια, είναι να σταματήσει το κάπνισμα. Σε πολλά νοσοκομεία της χώρας υπάρχουν Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, στα οποία πρέπει να απευθυνθεί κάποιος που δεν μπορεί να κόψει το κάπνισμα μόνος του και πιθανόν χρειάζεται συμβουλευτική, ψυχολογική ή ακόμα και φαρμακευτική βοήθεια. Επίσης, πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο μειώνει τις λοιμώξεις και τις εξάρσεις της νόσου, καθώς επίσης και οξυγονοθεραπεία στο σπίτι, στην ειδική περίπτωση που η ΧΑΠ έχει προκαλέσει αναπνευστική ανεπάρκεια, μια κατάσταση που για να διαγνωστεί απαιτείται μια ειδική εξέταση αίματος, η εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος.
Σήμερα υπάρχουν πολύ αποτελεσματικά βρογχοδιασταλτικά φάρμακα σε εισπνοές, τα οποία αποτελούν τη βάση της θεραπείας. Τα φάρμακα αυτά ανήκουν σε δύο ομάδες, τα αντιχολινεργικά και τους β2-διεγέρτες και προκαλούν διαστολή (άνοιγμα) των βρόγχων, ευκολότερη αναπνοή, λιγότερη δύσπνοια, καλύτερη δυνατότητα κίνησης και λειτουργίας στην καθημερινή ζωή. Η θεραπεία διαρκεί εφ’ όρου ζωής και δεν θα πρέπει να διακόπτεται μόλις τελειώσει το φάρμακο.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μάθετε πολύ καλά από τον πνευμονολόγο ή και τον φαρμακοποιό τον χειρισμό της συσκευής μέσα στην οποία υπάρχει το φάρμακο το οποίο θα πρέπει να εισπνέετε. Σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο της ΧΑΠ, ο γιατρός σας θα σας συστήσει και κορτιζόνη σε εισπνοές. Την τελευταία 10ετία έχει αποδειχτεί ότι η κορτιζόνη λιγοστεύει τα συμπτώματα και ελαττώνει τις εξάρσεις της νόσου. Αρκετοί ασθενείς θα ωφεληθούν επίσης από βλεννολυτικά φάρμακα και από την προσθήκη χαπιών θεοφυλλίνης. Αντιβιοτικά και, σπανιότερα, χάπια κορτιζόνης για λίγες ημέρες πιθανόν να σας συνταγογραφήσει ο πνευμονολόγος σας σε περίπτωση λοίμωξης και έξαρσης της ΧΑΠ.
Η νόσος μέχρι το 2030 θα αποτελεί την 3η αιτία θανάτου παγκοσμίως. Ήδη μετρά ετησίως πάνω από 3.000.000 θανάτους διεθνώς. Για το 90% των περιστατικών ευθύνεται το κάπνισμα, ενώ έχει παρατηρηθεί από τους επιστήμονες ότι οι ασθενείς με ΧΑΠ ζουν κατά μέσο όρο 15 χρόνια λιγότερο.
ΠΗΓΗ: https://www.onmed.gr/ygeia/story/349488/xronia-apofraktiki-pneymonopatheia-to-test-ton-5-erotiseon
ΠΗΓΗ:https://www.doctoranytime.gr/p/xronia-apofraktiki-pneumonopatheia
