Εμβολιασμός για την περίοδο γρίππης 2006-2007

Με ορατή πλέον την απειλή πανδημίας από τον ιό H5N1ο εμβολιασμός, με τα στελέχη που περιέχονται στο εμβόλιοτης τρέχουσας περιόδου, αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Εάν ιδεατά θα μπορούσαν να εμβολιαστούν όλοι οι άνθρωποι στονπλανήτη με το κοινό αντιγριπικό εμβόλιο για τους κυκλοφορούντες ιούς τότε δεν θα ήταν δυνατή γονιδιακή αναδιάταξη(reassortment) και το πρόβλημα θα περιοριζόταν στις πτηνο-τροφικές μονάδες αμιγώς ως γρίπη των πουλερικών.Ακριβώς επειδή οι δυνατότητες παραγωγής του αντιγριπικού εμβολίου για κάθε ετήσια εμβολιαστική περίοδο είναιπεριορισμένες, έχει επιλεγεί ο διαχωρισμός του πληθυσμού σε ομάδες ανάλογα με τον κίνδυνο που διατρέχει, από λόγουςπου σχετίζονται μόνο με την ηλικία, την κατάσταση υγείας και τον επαγγελματικό κίνδυνο.

 

Το εμβόλιο για την τρέχουσα εμβολιαστική περίοδο γρίπης περιλαμβάνει τα ακόλουθα στελέχη: A/NewColedonia/20/1999 (Η1Ν1), A/Wisconsin/67/2005 (Η3Ν2) και B/Malaysia/2506/2004. Για την τρέχουσαεμβολιαστική περίοδο (2006-2007) η κύρια αλλαγή αφορά την επέκταση του εμβολιασμού σε όλα τα βρέφη και νήπιαηλικίας 6 – <59 μηνών και σε όλα τα άτομα του ενδοοικογενειακού και του εξωοικογενειακού περιβάλλοντος που ταφροντίζουν ανεξαρτήτως της ηλι-κίας τους και της επικινδυνότητας ή μη της ομάδας στην οποία τα άτομα αυτά ανήκουν.

 

 Φέτος 2006-07 σύμφωνα με τις οδηγίες του κέντρου ελέγχου των νόσων (CDC) και της συμβουλευτικήςεπιτροπής εμβολιασμών (ACIP) τα προς εμβο-λιασμό άτομα χωρίσθηκαν σε δυο κατηγορίες.

 

 

Ι: Άτομα σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών λόγω γρίπης και

 

II: Ατομα που διαβιούν με ή φροντίζουν άτομα τα οποία έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

 

 

Στην κατηγορία Ι ανήκουν:

 

 

 α. Βρέφη – νήπια ηλικίας 6-59 μηνών.

 

β. Βρέφη – νήπια – παιδιά – έφηβοι ηλικίας 6 μηνών ως 18 ετών που λαμβά-νουν χρόνια ασπιρίνη.

 

γ. Έγκυες κατά την περίοδο γρίπης ανεξαρτήτως της ηλικίας κύησης.

 

δ. Άτομα ανεξαρτήτως ηλικίας που πάσχουν από χρόνια νοσήματα του καρδιο-αναπνευστικού περιλαμβανομένου τουάσθματος όχι όμως της υπέρτασης.

 

ε. Άτομα ανεξαρτήτως ηλικίας που έχουν τακτική παρακολούθηση ή και νοσηλεύτηκαν την προηγούμενη χρονιά καιπάσχουν από μεταβολικά νοσήματα περιλαμβανομένων του σακχαρώδη διαβήτη, νεφρολογικής φύσεως προβλή-ματα,αιμοσφαιρινοπάθειες και ανασοανεπάρκειες από νοσήματα ή φάρμακα.

 

στ. Άτομα που πάσχουν από νοσήματα του νευρομυϊκού συστήματος περιλαμβανομένων των σπασμών, της παραπληγίαςκαι άλλων καταστάσεων που καθιστούν τα άτομα αυτά ευάλωτα σε ειοροφήσεις ή αδυνατούν να ελέγ¬ξουν τις εκκρίσεις του αναπνευστικού συστήματος.

 

ζ. Όλο το προσωπικό ιδρυμάτων που περιθάλπουν άτομα με χρόνια νοσήματα ανεξαρτήτως ηλικίας.

 

η. Όλα τα άτομα ηλικίας >65 ετών.

 

θ. Όλα τα άτομα ηλικίας 50-64 ετών επειδή έχουν πιθανότητα >30% να πάσχουν από χρόνιο νόσημα διαγνωσμένο ή μη και που τα εντάσσουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

 

Στην κατηγορία II ανήκουν:

 

 

α. Υγιή άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος και υγιή άτομα που φροντίζουν βρέφη – νήπια ηλικίας 0-59 μηνώνκαι άτομα ανεξαρτήτως ηλικίας που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών σε περιπτώσεις νόσησης από γρίπη.

 

6. Όλο το προσωπικό ιατρικό, νοσηλευτικό κ.λπ. που εργάζεται σε χώρους παροχής υγείας.

 

 

Σκόπιμο είναι να αναφερθούν και τα άτομα εκείνα στα οποία αντενδείκνυται ο εμβολιασμός. Εδώ περιλαμβάνονται:

 

 

 

 

 Σε ότι αφορά τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στο βαθμό που μερικές χώρες δεν θέτουν ένδειξη αντιγριπικού εμΒολιαόμού ακόμη και σε ομάδες που κλασικά αποτελούν ομάδες κινδύνου (π.χ. πάσχο¬ντες από νεφρική ανεπάρκεια, ευρισκόμενοι σε ανοσοκαταστολή, λαμβάνοντες χρονίως ασπιρίνη, γυναίκες κατά την κύηση, ακόμη δε και το υγειονομικό νοση¬λευτικό προσωπικό, κ.λπ.). Δεν περιλαμβάνονται επίσης προς εμβολιασμό τα βρέφη- νήπια 6-59 μηνών και το οικογενειακό περιβάλλον βρεφών ηλικίας <6 μηνών.

 

To CDC περιέλαβε τις δύο τελευταίες ομάδες μαζί με τις έγκυες γυναίκες στις ομάδες προτεραιότητας λόγω της υψηλής νοσηρότητας, ανάγκης για νοσοκομειακή περίθαλψη και αυξημένης θνητότητας συγκριτικά με άλλες ομά¬δες του πληθυσμού.

 

Σχήμα εμβολιασμού και αντιδράσεις από το εμβόλιο.

 

Το εμβόλιο χορηγείται σε 2 δόσεις για τα πρωτοεμβολιαζόμενα βρέφη, νήπια και παιδιά ηλικίας <9 ετών με διαφορά ενός μηνός μεταξύ των δόσεων.

 

Σε παιδιά ηλικίας >9 ετών και σε ενηλίκους το εμβόλιο χορηγείται σε μία δόση επειδή η 2η δόση δεν αυξάνει περαιτέρω τον τίτλο αντισωμάτων.

 

Παιδιά ηλικίας <9 ετών που σε προηγούμενη εμβολιαστική περίοδο έχουν λάβει έστω μία δόση εμβολιάζονται εφάπαξ.

 

Η δόση του εμβολίου για τις ηλικίες 6-36 μηνών είναι 0,25 ml και για τις μεγαλύτερες ηλικίες 0,5 ml. To εμβόλιο χορηγείται ενδομυϊκά, στα 6ρέφη και τα μικρά νήπια στην προσθιοπλάγια θέση του μηρού με βελόνα μήκους 7/8-1 ίντσα, και στα μεγαλύτερα παιδιά στο δελτοειδή με βελόνα 7/8-1  1/4 ίντσες.

 

Οι αντιδράσεις του εμβολίου διακρίνονται σε τοπικές και συστηματικές.

 

Οι τοπικές περιλαμβάνουν άλγος, οίδημα και ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης, διάρκειας 1-2 ημερών και αφορούν το 10-20% των εμβολιαζομένων. Οι τοπικές αντιδράσεις αποδίδονται σε κακή τεχνική χορήγησης (επιφανειακά υποδόρια) ή συνδέονται με συντηρητικά του εμβολίου, όπως είναι η thimerosal και αντιβιοτι¬κά (νεομυκίνη, καναμυκίνη) που προστίθεται κατά τη διαδικασία παραγωγής.

 

Οι συστηματικές αντιδράσεις διακρίνονται σε άμεσες αντιδράσεις υπερευαι¬σθησίας σε συστατικά του εμβολίου και πιθανότερα στις πρωτεΐνες του αυγού και σε επιβραδυνόμενες. Παιδιά με ιστορικό κνιδωτικού εξανθήματος, οιδήματος στα χείλη ή τη γλώσσα, επεισόδια οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας ή shoqk μετά τη λήψη αυγού ή παιδιά στα οποία έχει διαπιστωθεί lgE-τύπου υπερευαι¬σθησία θα πρέπει να αποφεύγουν τον εμβολιασμό ή να εμβολιάζονται αφού προηγηθεί πρωτόκολλο απευαισθητοποίησης. Οι επιβραδυνόμενες συστηματικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν χαμηλό πυρετό, μυαλγίες, αίσθημα κακουχίας, κεφαλαλγία και εμφανίζονται 6-12 ώρες μετά τον εμβολιασμό κατά κανόνα σε πρωτοεμβολιαζόμενους νεαρούς και ενηλίκους μεγαλύτερης ηλικίας και διαρκούν 1-2 ημέρες.

 

Η σύνδεση του αντιγριπικού εμβολίου με το σύνδρομο Guillain-Barre έγινε το 1976 όταν είχε χρησιμοποιηθεί για το εμβόλιο της γρίπης ιός χοίρειας προέ¬λευσης και αφορούσε κυρίως άτομα ηλικίας >25 ετών. Η σύνδεση αυτή δεν ήταν στατιστικά σημαντική δεδομένης της σπανιότητας του συνδρόμου στην κοινό¬τητα (10-20 περιπτώσεις/106 ενηλίκων ατόμων/έτος) και της αποδεδειγμένης συσχέτισης του με άλλους ιούς του ανώτερου αναπνευστικού και ιδιαίτερα με το βακτήριο Campylobacter jejuni. Από μελέτες που έγιναν τα τελευταία χρόνια διαπιστώθηκε ότι στη χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε να αποδοθεί στον εμβολιασμό μια πρόσθετη περίπτωση/106 εμβολιασθέντων ατόμων, αύξηση πολύ μικρότερη από την αναμενόμενη προστασία από το εμβόλιο. Σχολιάζεται όμως το γεγονός ότι άτομα που έχουν ήδη νοσήσει από το σύνδρομο, έχουν αυξημένη πιθανότητα να υποτροπιάσουν. Ειδικά σε όσους από τους ασθενείς αυτούς το σύνδρομο είχε παρουσιασθεί εντός 6 εβδομάδων από προηγούμενο αντιγριπικό εμβολιασμό και με την προϋπόθεση ότι δεν ανήκουν σε ομάδα αυξημένου κινδύ¬νου για λοίμωξη από γρίπη συνιστάται αποφυγή του εμβολιασμού.

 

 

Γενικά, τα αδρανοποιημένα εμβόλια δεν ασκούν ανοσοπαρέμβαση εάν χορηγηθούν ταυτόχρονα με άλλα αδρανοποιημένα ή και με ζώντες εξασθενημένους ιούς εμβόλια. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει καμία επιφύλαξη για συγχορήγησή του με άλλα εμβόλια.

 

Ο πλέον κατάλληλος χρόνος για τη χορήγηση του εμβολίου είναι το διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου επειδή για τις περισσότερες χώρες του Βόρειου ημισφαίριου η περίοδος της γρίπης διακυμαίνεται από τα τέλη Δεκεμβρίου μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τα παιδιά ηλικίας <9 ετών για τα οποία απαιτούνται δύο δόσεις εμβολίου. Τονίζεται όμως ότι ο εμβολιασμός μπορεί να επεκταθεί σε όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης, ακόμη και μετά την έναρξη επιδημίας, εάν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια.

 

Ομιλία του Παιδιάτρου Κου Φρετζάγια   στο 4ο  Ενημερωτικό Παιδιατρικό Συνέδριο  στο Κολλέγιο  (Θ Καρπάθιος)    Νοέμβριος 2006

 

 

Οι πληροφορίες που παρέχονται στο www.paidiatros.gr  έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την γνωμάτευση ή την επίσκεψη του γιατρού (ή άλλου λειτουργού Υγείας).

 

15-11-2006