22-09-2007
Λοιμώδες εξάνθηματικό νόσημα, οφείλεται σε στελέχη του β-αιμολυτικού στρεπτόκοκκου της ομάδας Α (Strep.pyogenes), που παράγουν ερυθρογόνο τοξίνη. Συνδυάζεται με στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, σπάνια μπορεί να προκληθεί και με είσοδο του μικροβίου από το δέρμα και τα μαλακά μόρια όπως, σε μετεγχειρητικές λοιμώξεις ή πυόδερμα.
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ
Προσβάλλει παιδιά ηλικίας 3-15 ετών(μεγιστη συχνότητα 4-8ετών). 10% των περιπτώσεων στρεπτοκοκκικής φαρυγγοαμυγδαλίτιδας προκαλουνται από ερυθρογόνα στελέχη και μπορεί να συνδυάζονται με οστρακιά.
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Μεταδίδεται 1-2 ημέρες πριν την εκδήλωση της νόσου μέχρι και 1-2 ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας, με μολυσμένα σταγονίδια.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ο χρόνος επώασεως 1-4 ημέρες. Η νόσος εισβάλλει αιφνίδια με πυρετό(38-39,5 C ) , φαρυγγαλγία , δυσφαγία , κεφαλαλγία , ναυτία, έμετο, κοιλιακό άλγος , μυαλγίες.
ΣΗΜΕΙΑ
– Εξιδρωματική φαρυγοαμυγδαλίτιδα.
– Πετέχειες στην υπερώα και σταφυλή (Forchheimer spots)
– Παχύ εξίδρωμα καλύπτει τη γλώσσα, το οποίο αποκολλάται τη 2-3η μερα και αποκαλύπτονται οι θηλές ,εξέρυθρες και οιδηματώδεις.(μοροειδής γλώσσα)
Το χαρακτηριστικό εξάνθημα εμφανίζεται 12-48 ώρες από την έναρξη του πυρετού:
– Ξεκινά από τον τράχηλο, τις μασχάλες , τους βουβώνες. Επεκτείνεται σε όλο το σώμα μέσα σε 24 ώρες. Είναι ερυθρό, μικροκηλιδοβλατιδώδες, στικτό, υποχωρεί με την πίεση και δίνει στο δέρμα τραχιά υφή.
– αφήνει να διαγράφονται έντονα οι πτυχώσεις του δέρματος ( καμπτικές επιφάνειες αγκώνων,καρπών,μηροβουβωνικές πτυχές) όπου μπορεί να εμφανιστούν και λεπτές γραμμές από τη ρήξη τριχοειδών αγγείων ( γραμμές Pastia ).
– Το εξάνθημα φείδεται παλαμών, πελμάτων και της παρειογενειακής αύλακας και δημιουργεί τη χαρακτηριστική περιστοματική ωχρότητα.
– Υποχωρεί σε περίπου 1 εβδομάδα και ακολουθεί χαρακτηριστική εκτεταμένη απολέπιση. ( με την έγκαιρη έναρξη της θεραπείας έχουμε ταχύτερη υποχώρηση των συμπτωμάτων).
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Μέθοδος εκλογής για επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι η καλλιέργεια φαρυγγικού.Μέθοδοι ταχείας διάγνωσης όπως η ΕLISA και η μέθοδος συγκολλήσεως LATEX ( Strep test) έχουν υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα. Οι ορολογικές αντιδράσεις ( αντιστρεπτολυσίνη 0 , αντιDNAάση ) επιβεβαιώνουν προηγούμενη λοίμωξη και δεν βοηθούν στην διάγνωση. Από τη γενική αίματος προκύπτει : αυξημένος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων (12-16000) με πολυμορφοπυρηνικό τύπο.
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Α) Πυώδεις .-τραχηλική λεμφαδενίτιδα,ωτίτιδα,παραρρινοκολπίτιδα
-περιαμυγδαλικό απόστημα
-μηνιγγίτιδα,πνευμονία,ενδοκαρδίτιδα,οστεομυελίτιδα,σηπτική αρθρίτιδα.
Β) Μη πυώδεις.- Ρευματικός πυρετός
– Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Ιλαρά, ερυθρά, ν,Kawasaki, λοιμώδης μονοπυρήνωση ,λομώδες ερύθημα. λοιμώξεις από εντεροίύς, μη ειδικές ιογενείς λοιμώξεις, φαρμακευτικά εξανθήματα.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η πενικιλλίνη παραμένει το φάρμακο εκλογής (25-50mg/kg/24h)για 10 ημέρες. Σε αλλεργία στην πενικιλλίνη, ερυθρομυκίνη (30-50mg/kg/24h) .
Η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας αποσκοπεί στην πρόληψη των επιπλοκών και κυρίως του ρευματικού πυρετού.
Για το Κέντρο Παιδιατρικής Μέριμνας
Λήδα Μιχαλοδημητράκη
Μάριος Ανδρέου
