02-12-2007
Ορισμός: είναι μια οξεία μεταδοτική γενικευμένη ίωση, η οποία χαρακτηρίζεται από επώδυνη διόγκωση των σιελογόνων αδένων και κυρίως της παρωτίδας.
Συχνότητα: πριν την χρήση του εμβολίου επιδημίες εμφανίζονταν κυρίως χειμώνα και άνοιξη. Σήμερα όπου εφαρμόζεται ευρέως ο εμβολιασμός τα κρούσματα αφορούν εφήβους που δεν έχουν εμβολιστεί. Αν νοσήσει ένα άτομο, προσβάλλεται το 80-90% των επίνοσων ατόμων του περιβάλλοντος.
Αιτιολογία: οφείλεται σε έναν RNA ιό, τον ιό της παρωτίτιδας που ανήκει στην οικογένεια των παραμυξοϊών.
Διασπορά: μεταδίδεται με σταγονίδια του αναπνευστικού συστήματος από άτομο σε άτομο, 2 μέρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων και μέχρι 7 ημέρες μετά.
Κλινικά σημεία
Ο χρόνος επώασης είναι συνήθως από 18 έως 21 ημέρες και σπάνια 12-35 ημέρες.
· Πρόδρομα συμπτώματα: κακουχία, ανορεξία, μυαλγίες, πυρετός.
· Επώδυνη διόγκωση των παρωτίδων (αμφοτερόπλευρη ή μη), διάρκειας 7-10 ημέρες. Συχνά συνοδεύεται από φλεγμονή των υπογναθίων και σπανιότερα των υπογλώσσιων αδένων.
· Πυρετός διάρκειας 3-5 ημέρες.
· Κεφαλαλγία.
· Φαρυγγαλγία, ωταλγία και σε σπάνιες περιπτώσεις παροδική απώλεια φωνής (λόγω οιδήματος στο λάρυγγα).
Εργαστηριακός έλεγχος
· Αμυλάση: αύξηση της αμυλάσης ορού είναι τυπική και συμβαίνει μαζί με την διόγκωση της παρωτίδας.
· Κυτταροκαλλιέργειες: απομόνωση του ιού με κυτταροκαλλιέργειες ή PCR από σίελο, ούρα, αίμα και ΕΝΥ.
· Ορολογικός έλεγχος: ανίχνευση των ειδικών IgM αντισωμάτων στην οξεία φάση και των IgG μεταξύ της οξείας και της φάσης ανάρρωσης.
Διαφορική διάγνωση
· Βακτηριακή παρωτίτιδα.
· Υποτροπιάζουσα παρωτίτιδα.
· Παρωτίτιδα από άλλους ιούς: γρίπης, παραγρίπης, CMV, εντεροιούς.
· Λιθίαση του παρωτιδικού πόρου.
· Όγκοι παρωτίδας.
· Τραχηλική λεμφαδενίτιδα με προωτιαία εντόπιση.
· Sdr Sjogren.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία παρά μόνο συμπτωματική αγωγή.
Σε περίπτωση ορχίτιδας συνιστάται κατάκλιση.
Η διατροφή καθορίζεται με βάση την ικανότητα του ασθενούς να μασάει.
Επιπλοκές
· Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
· Ορχίτιδα σε εφήβους και ενήλικες, με συχνή ατροφία όρχεων, η οποία όμως σπάνια προκαλεί στείρωση (αφορά ασθενείς με αμφοτερόπλευρη προσβολή).
· Ωοθηκίτιδα (δεν προκαλεί στείρωση).
· Παγκρεατίτιδα.
· Κώφωση (συνήθως ετερόπλευρη).
· Σπάνιες επιπλοκές: νεφρίτιδα, μυοκαρδίτιδα, οφθαλμικές επιπλοκές, αρθρίτιδα, θρομβοπενία.
Πρόγνωση
Είναι γενικά καλή ακόμα και αν η λοίμωξη προσβάλει και άλλα όργανα. Προκαλεί εφ όρου ζωής ανοσία.
Εμβολιασμός
Γίνεται με το MMR, 1η δόση σε ηλικία 15 μηνών και 2η δόση σε ηλικία 4-6 χρόνων. Μετά τον εμβολιασμό μπορεί να εμφανιστούν πυρετός, λεμφαδενοπάθεια, εξάνθημα διόγκωση παρωτίτιδας και αρθρίτιδα-αρθραλγία ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί νευρολογικές εκδηλώσεις. Η χρήση του εμβολίου αντενδείκνυται στις εγκύους και στις περιπτώσεις γενικών αντενδείξεων των εμβολιασμών.
Για το Κέντρο Παιδιατρικής Μέριμνας
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΙ
Αναστασία Παπάζογλου
Μάριος Ανδρέου
