09-12-2014
Τα παιδιά σπάνια παραπονιούνται για την όρασή τους, αλλά δείχνουν με την
συμπεριφορά τους ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
Τέτοια σημάδια είναι τα παρακάτω:
-τα βρέφη δεν ακολουθούν το πρόσωπο της μητέρας τους
-το ένα μάτι δακρύζει περισσότερο και κλείνει στο έντονο φώς,
-δεν ειναι ευθυγραμμισμένα και το ένα κοιτάει προς τα μέσα ή προς τα έξω
-κάθονται κοντά στην τηλεόραση,
-τρίβουν τα μάτια τους συχνά,
-κρατούν αντικείμενα ή το βιβλίο πολύ κοντά στο πρόσωπό τους,
-βλεφαρίζουν συχνότερα από το φυσιολογικό,
Όταν οι γονείς ή ο παιδίατρος αντιληφθούν τέτοια σημάδια πρέπει το παιδί να
παραπεμθεί στον παιδοφθαλμίατρο για εξέταση.
Το ίδιο πρέπει να γίνεται και στην περίπτωση που συνυπάρχει κάποια άλλη πάθηση που
επηρρεάζει την όραση πχ προωρότητα, ή όταν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού (μαμά-
μπαμπάς-αδέρφια κτλ) έχει κάποια διαταραχή της όρασης (πχ. μυωπία-υπερμετρωπία,
στραβισμός κτλ)
Ποιές είναι οι συχνότερες διαταραχές των ματιών στην παιδική ηλικία?
Α. Οι διαθλαστικές ανωμαλίες δηλαδή η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο
αστιγματισμός
Η υπερμετρωπία, που με απλά λόγια οφείλεται στο ότι το μάτι είναι μικρότερο απο το
φυσιολογικό, εμποδίζει την φυσιολογική όραση τόσο κοντά όσο και μακριά. Συναντάται
συχνότερα στις μικρότερες ηλικίες και τείνει να αντικατασταθεί με την μυωπία στις
μεγαλύτερες. Σε αυτήν την περίπτωση το μάτι ειναι μεγαλύτερο του φυσιολογικού και η
όραση είναι θολή για μακριά αλλά φυσιολογική για κοντά. Ο αστιγματισμός είναι μια
διαταραχή του πρόσθιου τμήματος του ματιού, του λεγόμενου κερατοειδή, που
διαστρεβλώνει το περίγραμμα των αντικειμένων και θολώνει την μακρινή όραση.
Β. Ο στραβισμός
Είναι η έλλειψη ευθυγράμμισης των ματιών με συνέπεια να κοιτάνε σε διαφορετικές
κατευθύνσεις, το ένα μάτι να κοιτά προς τα μέσα, έξω, πάνω ή κάτω ενώ το άλλο να
κοιτά ευθεία. Ειναι τόσο συχνός ώστε εμφανίζεται σε ένα παιδί ανα 20.
Συνηθέστερα εμφανίζεται στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 5 ετών αλλά μπορεί να
εμφανιστεί και σε ενήλικες. Στα βρέφη μέχρι την ηλικία των 3-4 μηνών είναι
φυσιολογικό φαινόμενο άνευ σημασίας, εάν συνεχιστεί πέρα από αυτή την ηλικία χρήζει
διερεύνησης.
Συνήθη αίτια του στραβισμού είναι η υπερμετρωπία πολύ συχνά και σπανιότερα η
μυωπία, η διαταραχή στην νεύρωση των μυών που κινούν το μάτι, και στα πλαίσια
κάποιας συστηματικής διαταραχής (πχ προωρότητα, σύνδρομο Down και άλλα).
Πρέπει να σημειωθεί ότι στραβισμός μπορεί να εκδηλωθεί και μετά από λοίμωξη με
υψηλό πυρετό!
Γιατί είναι σημαντική η διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών και του
στραβισμού?
Οι διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία-υπερμετρωπία-αστιγματισμός) προκαλούν θολή
όραση του ενός ή και των δύο ματιών με αποτέλεσμα εάν δεν διορθωθούν με κατάλληλα
γυαλιά, εμποδίζουν την φυσιολογική ωρίμανση του οπτικού συστήματος και οδηγουν
στην λεγόμενη «αμβλυωπία» ή κοινώς τεμπέλικο μάτι.
Το ίδιο, αλλά σε χειρότερο βαθμό, συμβαίνει στην περίπτωση του στραβισμού. Το μάτι
πού δεν κοιτά ευθεία, δεν ωριμάζει φυσιολογικά και τεμπελιάζει, δηλαδή έχει φτωχή
όραση.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να χρησιμοποιείται το ένα μάτι περισσότερο του άλλου,
να μην υπάρχει συνεργασία των δύο και να μην αναπτύσσεται η τρισδιάστατη όραση,
δηλαδή η αντίληψη του βάθους και των τριών διαστάσεων του χώρου.
Μελέτες τελευταίων ετών δείχνουν ότι η έλλειψη της τρισδιάστατης όρασης μπορεί να
επηρρεάσει την ψυχοκινητική εξέλιξη των παιδιών, την επίδοση στο σχολείο ή στα
αθλήματα, και την αυτοπεποίθησή τους.
Όσο νωρίτερα διαγνωσθούν και αντιμετωπιστούν αυτές οι διαταραχές τόσο καλύτερα
είναι τα αποτελέσματα στην βελτίωση της όρασης.
Υπάρχουν τύποι στραβισμού που δεν διακρίνονται στην καθημερινότητα, βλάπτοντας τα
μάτια, για αυτο είναι σημαντικό ακόμα και όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις να γίνεται
προληπτικός έλεγχος των παιδιών πριν πάνε στο σχολείο, προτεινόμενη ηλικία τα 3-3,5
έτη.
Η αντιμετώπιση γίνεται με:
-διόρθωση με γυαλιά
-καλυψη του καλύτερου ματιού ή θόλωσή του με ειδικό κολλύριο και
-χειρουργικά
Ένα παιδάκι δεν χρειάζεται να ξέρει να διαβάζει για να εξεταστεί από παιδοφθαλμίατρο,
υπάρχουν ειδικά τεστ για κάθε ηλικία που κάνουν την εξέταση απλή, αξιόπιστη και
ευχάριστη.
Γ. Η απόφραξη του ρινοδακρυικού πόρου
Κατάσταση που ανησυχεί τους γονείς αλλά είναι πόλυ συχνή στα βρέφη και παρέρχεται
στο μεγαλύτερο ποσοστό, μέχρι τους 12 μήνες.
Ένα από τα δύο μάτια, συνήθως, δακρύζει συνεχώς και είναι πιο ευαίσθητο σε
επιπεφυκίτιδες. Το μασάζ πάνω από το πόρο είναι αρκετή θεραπεία για τις περισσότερες
περιπτώσεις, εάν συνεχιστεί πέραν του έτους χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση.
Δ. Οι επιπεφυκίτιδες (μικροβιακές-αλλεργικές)
Οι μικροβιακές επιπεφυκίτιδες, είναι μόλυνση των ματιών από μικρόβια που βρίσκονται
στο περιβάλλον, στο χώμα, σε σκόνες, στο νερό κτλ. Τα μάτια, συνήθως κολλάνε και τα
δύο ταυτόχρονα, κοκκινίζουν και βγάζουν τσίμπλες κιτρινωπές. Θεραπεύονται με
αντιβιωτικές σταγόνες (κολλύριο), ανάλογα με την περίπτωση, και διαρκούν 5-7 μέρες.
Χρειάζονται θεραπεία για να μην επεκταθούν σε βαθύτερες δομές του ματιού και
προκαλέσουν μόνιμες βλάβες
Οι αλλεργικές επιπεφυκίτιδες, εμφανίζονται συνηθέστερα τους ανοιξιάτικους και
καλοκαιρινούς μήνες και χαρακτηρίζονται από έντονη φαγούρα και στα δύο μάτια.
Υπάρχουν και περιπτώσεις πιο σοβαρές όπου τα μάτια κοκκινίζουν και βγάζουν λευκο-
κίτρινες τσίμπλες και μπορεί να διαρκούν όλο τον χρόνο με εξάρσεις και υφέσεις.
Χρειάζονται θεραπεία για να αποφευχθούν βλάβες στα μάτια οι οποίες μπορεί να γίνουν
μόνιμες.
Σημαντικό είναι να γίνει σωστή διάγνωση του είδους της επιπεφυκίτιδας, ώστε να γίνει
η κατάλληλη θεραπεία για την αποφυγή μόνιμων βλαβών στα μάτια και ταλαιπωρία του
παιδιού και των γονιών.
Από την Δρ. Δήμητρα Καβρουλάκη, Χειρουργό Οφθαλμίατρο-Παιδοφθαλμίατρο
www.pedofthalmiatros.gr
Υπεύθυνη Ύλης : Σούτα Μελπομένη melpomenhsouta@yahoo.gr
ΜΑΡΙΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ
ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΠΜ
