08-10-2008
ΕRΤ.GR
Ομάδα νευρολόγων, ψυχολόγων, θεολόγων και φιλοσόφων των βρετανικών πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ, για πρώτη φορά ανακάλυψε τη σχέση της αυξημένης αντίστασης στον πόνο που επιδεικνύουν οι πιστοί, με μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου
Οι έντονες θρησκευτικές εμπειρίες και πεποιθήσεις έχουν συχνά συσχετισθεί με την ικανότητα των ανθρώπων να αντέχουν τον πόνο, όπως π.χ. δείχνουν οι εικόνες πιστών χριστιανών στις Φιλιππίνες που σταυρώνονται εθελοντικά στη διάρκεια θρησκευτικών εορτών. Ομάδα νευρολόγων, ψυχολόγων, θεολόγων και φιλοσόφων των βρετανικών πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ, για πρώτη φορά ανακάλυψε τη σχέση της αυξημένης αντίστασης στον πόνο που επιδεικνύουν οι πιστοί, με μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου. Σύμφωνα με την έρευνα, υπό τη νευροεπιστήμονα της Οξφόρδης Katja Wiech, η απεικόνιση των εγκεφάλων των εθελοντών που υποβλήθηκαν σε ηλεκτροσόκ, έδειξε ότι οι πιστοί ρωμαιοκαθολικοί ένιωθαν λιγότερο πόνο από τους άθεους και τους αγνωστικιστές, όταν τους έδειχναν μια εικόνα της Παναγίας.
Στους πιστούς μια περιοχή του εγκεφάλου, που έχει συσχετισθεί με την καταπίεση των αντιδράσεων στις απειλητικές καταστάσεις, ενεργοποιείτο όταν έβλεπαν την εικόνα, σύμφωνα με τον “Γκάρντιαν”. Στους εθελοντές (12 θρησκευόμενους και 12 που δήλωναν άθεοι ή αγνωστικιστές) δείχθηκαν δύο πίνακες ζωγραφικής, ένας της Παναγίας του 17ου αιώνα και ένας μη θρησκευτικού περιεχομένου, του Λεονάρντο ντα Βίντσι (Η κυρία με την ερμίνα). Αφού κοιτούσαν την εικόνα επί μισό λεπτό, οι εθελοντές υποβάλλονταν για 12 δευτερόλεπτα σε ηλεκτροσόκ και μετά κατέγραφαν την ένταση του πόνου τους με μια κλίμακα από το μηδέν έως το 100.
Τόσο οι πιστοί ρωμαιοκαθολικοί, όσο και οι μη πιστοί, ανέφεραν ουσιαστικά παρόμοια επίπεδα πόνου όταν έβλεπαν τον κοσμικό πίνακα του Λεονάρντο. Όταν όμως οι ερευνητές τους έδειχναν το θρησκευτικό πίνακα με την Παναγία, οι καθολικοί βίωναν 12% λιγότερο πόνο. Παράλληλα, οι απεικονίσεις του εγκεφάλου (fMRI) των δύο ομάδων έδειχναν διαφορετικά πράγματα: στους πιστούς είχε ενεργοποιηθεί μια συγκεκριμένη περιοχή, ο πλαγιοκοιλιακός προμετωπιαίος φλοιός, που είναι ήδη γνωστό από άλλες έρευνες ότι εμπλέκεται στην αναλγησία, τη συναισθηματική απόσπαση, το φαινόμενο “πλασέμπο” κ.α. και ο οποίος επιτρέπει στους ανθρώπους να “επανερμηνεύουν” τον πόνο και να τον κάνουν λιγότερο απειλητικό. Ερεθίσματα όπως η εικόνα της Παναγίας μπορούν να φέρουν αυτό το αποτέλεσμα σε έναν πιστό, καθώς ο πόνος επαναξιολογείται και γίνεται πιο υποφερτός, ενώ μερικές φορές θεωρείται ακόμα και ως ευλογία – άρα επιθυμητός. Σύμφωνα με την ερευνήτρια, είναι πολύ πιθανό πάντως ότι και οι μη θρησκευόμενοι μπορούν να φθάσουν σε μια παρόμοια ικανότητα ελέγχου του πόνου μέσω διαλογισμού ή άλλων νοητικών τεχνικών. “Δεν προτείνουμε ότι αυτό το αποτέλεσμα συνδέεται αποκλειστικά με τη θρησκεία και δεν έχουμε βρει το σημείο του Θεού στον εγκέφαλο. Η έρευνά μας έχει να κάνει με την κατάσταση του νου που μπορεί κανείς να πετύχει”, δήλωσε η Wiech. Οι επιστήμονες έχουν ήδη αποδείξει ότι ο εγκέφαλος μπορεί να ελέγξει τον τρόπο που νιώθουμε τον πόνο. Για παράδειγμα, όσο περισσότερο φοβόμαστε τον πόνο, τόσο πιο αφόρητος μας φαίνεται.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Κατερίνα Ιωαννίδου
