22-12-2008
Από τη Μαρκέλλα Ρεπανέλη
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΟΝΕΙΣ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ
Ίσως θα έχετε βιώσει ή θα έχετε ακούσει από άλλους γονείς έναν προβληματισμό για τους βαθμούς των παιδιών τους που βρίσκονται στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού ή στις πρώτες του γυμνασίου, δηλαδή παιδιών στην προεφηβεία. Τη μια χρονιά το παιδί τους ήταν άριστος μαθητής και την επόμενη έπαψε να ενδιαφέρεται για τα μαθήματα, προτιμούσε τους φίλους του και όπως ήταν φυσικό οι βαθμοί έπεσαν. Ή κάποια άλλα παιδιά ξαφνικά απέκτησαν απαίσιο γραφικό χαρακτήρα ή έκαναν πολλά απαράδεκτα λάθη απροσεξίας στα διαγωνίσματα. Οι βαθμοί που πέφτουν είναι πάντα ένα ζήτημα που ανησυχεί τους γονείς και πολλές φορές αιτία προστριβών με τα παιδιά. Δεν παύει όμως να είναι απλώς ένα σύμπτωμα μιας βαθύτερης κατάστασης και όχι αυτό καθεαυτό το πρόβλημα. Πριν λοιπόν έρθετε σε ρήξη με το παιδί σας θα ήταν προτιμότερο να αξιολογήσετε πρώτα την κατάσταση.
Πόσο κακοί είναι οι βαθμοί;
Δεν είναι πάντα η πτώση της απόδοσης του παιδιού ύποπτη και κακή. Πολύ συχνά η μετάβαση από το «αθώο» δημοτικό στο «δύσκολο» γυμνάσιο επιφέρει μια πτώση βαθμών ακόμη και σε ικανούς και καλούς μαθητές. Τα παιδιά περνούν μια περίοδο προσαρμογής στα πιο δύσκολα μαθήματα του γυμνασίου αλλά και το νέο σχολικό περιβάλλον και είναι δυνατόν το άγχος να τα καταβάλει με αποτέλεσμα να μην αποδίδουν σωστά. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό και μετά από ένα τρίμηνο προσαρμογής οι καλοί βαθμοί επανέρχονται. Επίσης σε πολλά παιδιά παρατηρείται το φαινόμενο να έχουν καλούς βαθμούς το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο και το δεύτερο οι βαθμοί να πέφτουν. Και αυτό εξηγείται καθώς μετά από το «φορτσάρισμα» που κάνει ένα παιδί για να πάει καλά στην αρχή, κάπου στη μέση κουράζεται, ανασυντάσσεται και οι βαθμοί βελτιώνονται. Πέρα από αυτούς τους προφανείς λόγους, όμως, υπάρχουν και άλλοι που συμβάλλουν στους «κακούς» βαθμούς.
Πότε πρέπει να επέμβω;
Ένα παιδί που περνάει μια περίοδο κούρασης ή το διάβασμά του κάνει μια μικρή «κοιλιά» και αργότερα επανέρχεται όπως πριν συνήθως δεν αποτελεί αιτία για ιδιαίτερη ανησυχία των γονιών. Εάν όμως η κακή αυτή απόδοση διαρκέσει για έναν ολόκληρο χρόνο ενώ στις προηγούμενες τάξεις το παιδί ήταν καλός μαθητής τότε θα πρέπει οι γονείς να αναζητήσουν τις αιτίες της κακής απόδοσης. Ποια μπορεί να είναι τα συνηθισμένα προβλήματα;
§ Υπερβολικό άγχος: ένα παιδί που οι γονείς το έχουν στρεσάρει να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς γιατί αυτό είναι το «διαβατήριό» για να είναι αποδεκτό μπορεί να μην είναι δυνατόν να διαχειριστεί αυτήν την πίεση με αποτέλεσμα να μην αποδίδει στο σχολείο.
§ Κόντρα με δασκάλους: Πολύ συχνά τα παιδιά παίρνουν από κακό μάτι κάποια μαθήματα (με συνηθέστερα τα μαθηματικά και τα αρχαία ελληνικά) ως αποτέλεσμα κακής διδασκαλίας ή κόντρας με τον διδάσκοντα.
§ Πρόβλημα προσοχής: Συχνά οι κακοί βαθμοί είναι ένας τρόπος να τραβήξει το παιδί την προσοχή των γονιών του πάνω του. Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει κάποιο οικογενειακό πρόβλημα, όπως καβγάδες των γονέων, διαζύγιο, μετακόμιση ή απότομες αλλαγές στην καθημερινότητά του. Το παιδί εκφράζει την ανησυχία του, τις φοβίες του με κακή απόδοση στο σχολείο.
§ «Στιγματισμός» από τους συνομήλικους: Οι προέφηβοι, όπως και αργότερα στην εφηβεία, δίνουν μεγάλη σημασία στη γνώμη των φίλων και των συμμαθητών τους. Ένα παιδί που έχει χαρακτηριστεί με τον τίτλο του «φυτού» ή του «σπασίκλα» και δεν μπορεί να τον διαχειριστεί ή να τον αποδεχτεί, προκειμένου να είναι αρεστό στα άλλα παιδιά ίσως θελήσει να αποδείξει ότι μπορεί να είναι και κακός μαθητής
Λύστε το πρόβλημα!
Τι μπορείτε να κάνετε προκειμένου να λύσετε το πρόβλημα; Να μερικές προτάσεις:
· Μιλήστε στο διδάσκοντα του παιδιού. Μπορεί να ακούγεται αυτονόητο, όμως πολλοί γονείς υποτιμούν την αξία του διαλόγου με τον εκπαιδευτικό. Ο διδάσκοντας βρίσκεται με το παιδί σας αρκετές ώρες της ημέρας και ίσως είναι σε θέση να σας κάνει μερικές χρήσιμες παρατηρήσεις για το πώς να λύσετε το πρόβλημα. Κάποιοι εκπαιδευτικοί είναι πιο δυσπρόσιτοι από άλλους αξίζει τον κόπο, όμως, να προσπαθήσετε. Ειδικά εάν ο λόγος που οι βαθμοί του παιδιού πέφτουν είναι ενδοσχολικός τότε μόνο οι διδάσκοντες είναι σε θέση να σας κατατοπίσουν.
· Αποφύγετε να χαρακτηρίσετε αρνητικά το παιδί σας. Το να του κολλήσετε ταμπέλες όπως «είσαι τεμπέλης και ανεπρόκοπος» είναι ο πλέον αρνητικός τρόπος να παρακινήσετε ένα παιδί να διαβάσει. Συνήθως τα παιδιά που δεν έχουν κίνητρο για διάβασμα εμφανίζουν μεγάλο ενδιαφέρον για εξωσχολικές δραστηριότητες, όπως σπορ, μουσική, υπολογιστές ακόμη και video games. Καλό, λοιπόν, θα ήταν να αναρωτηθείτε γιατί συμβαίνει αυτό; Τι είναι αυτό που παρακινεί το παιδί να ασχολείται με αυτά και όχι με τα μαθήματά του; Επιπλέον, μην επιχειρήσετε να του επιβάλλετε τους όρους σας υπό τη μορφή απαγόρευσης των δραστηριοτήτων που του αρέσουν γιατί είναι ο πιο σίγουρος δρόμος να το στρέψετε εναντίον σας!
· Ακούστε το παιδί σας! Και όταν λέμε ακούστε το δεν εννοούμε να του κάνετε εσείς διάλεξη. Οι προέφηβοι μπορεί να μην είναι σε θέση να σας εκφράσουν ξεκάθαρα τα συναισθήματά τους όμως σίγουρα έχουν κάτι να σας πουν. Ενθαρρύνετε την επικοινωνία τους μαζί σας. Για να γίνει αυτό πρέπει να είναι σίγουροι ότι θα τους ακούσετε με κατανόηση, χωρίς να κριτικάρετε και φυσικά χωρίς να φωνάζετε. Είναι επίσης σημαντικό να εξετάσετε τι είναι αυτό που απωθεί ένα παιδί από το σχολείο, είτε πρόκειται για κοινωνική πίεση ή και κάποια αλλεργία που του αποσπά την προσοχή.
· Θέστε του απλούς στόχους κάθε φορά. Αυτό μεταφράζεται στο να ζητήσετε από το παιδί σας να ανεβάσει τους βαθμούς του π.χ. σε ένα μάθημα τη φορά. Για να του δώσετε επιπλέον κίνητρο βάλτε ένα έπαθλο για κάθε φορά που με προσωπική προσπάθεια θα καταφέρνει κάτι. Για παράδειγμα αν γράψει καλά σε ένα τεστ θα του επιτρέψετε μια απογευματινή έξοδο με τους φίλους του με πληρωμένα τα έξοδα ή θα πάτε μαζί σινεμά.
· Μην πέσετε στην παγίδα να συγκρίνετε και μάλιστα με δηκτικό τρόπο τις επιδόσεις του παιδιού σας με κάποιου άλλου παιδιού και ακόμη χειρότερα με των αδελφών του. Το να μειώνετε επιδεικτικά το παιδί σας ή να θέλετε να μοιάσει σε κάποιο άλλο του δίνει το μήνυμα ότι δεν το αποδέχεστε ως προσωπικότητα και του δημιουργείτε συναισθήματα ενοχής γι’ αυτό που είναι.
Εξετάστε το ενδεχόμενο το παιδί σας να παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες. Συχνά δεν εμφανίζονται εξαρχής αλλά σε μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού ή και στο γυμνάσιο. Εάν έχετε την υποψία ότι όντως το παιδί σας μπορεί να αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα καλό θα ήταν να πάρετε τη συμβουλή κάποιου ειδικού.
